Tác giả: Nguyễn Vũ Điệp

Theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ báo cáo tổng số việc làm phi nông nghiệp đã tăng 194.000 trong tháng 9 và tỷ lệ thất nghiệp giảm 0.4 phần trăm, xuống còn 4.8%. Việc làm gia tăng đáng kể được ghi nhận trong các lĩnh vực giải trí và khách sạn, các ngành dịch vụ kinh doanh và ngành dịch vụ yêu cầu trình độ cao, thương mại bán lẻ, vận chuyển và kho bãi. Lĩnh vực ghi nhận lượng việc làm giảm trong thời gian này là khu vực giáo dục công.

Bản tin này đưa ra số liệu thống kê từ hai cuộc khảo sát hàng tháng: điều tra hộ gia đình đo lường tình trạng của lực lượng lao động bao gồm cả thất nghiệp theo đặc điểm nhân khẩu học và cuộc khảo sát tổng thể đo lường việc làm, giờ làm và thu nhập phi nông nghiệp theo ngành. 

Dữ liệu khảo sát hộ gia đình

Tỷ lệ thất nghiệp giảm 0,4 phần trăm xuống 4,8 phần trăm trong tháng 9. Số người thất nghiệp giảm 710.000 người xuống còn 7,7 triệu người. Cả hai chỉ số trong giai đoạn từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2020 đều giảm đáng kể so với khi chúng đạt đỉnh trước đó. Tuy nhiên, tỉ lệ thất nghiệp và việc làm phi nông nghiệp vẫn giữ được ở trên mức trước đại dịch COVID-19 (lần lượt là 3,5% và 5,7 triệu vào tháng 2 năm 2020).

Trong số các nhóm công nhân chính, tỷ lệ thất nghiệp ở nam giới độ tuổi trưởng thành là (4,7%), phụ nữ ở độ tuổi trưởng thành (4,2%), người da trắng (4,2%) và da đen (7,9%) đã giảm trong tháng 9. Tỷ lệ thất nghiệp ở thanh thiếu niên (11,5%), người châu Á (4,2 %) và người gốc Tây Ban Nha (6,3 %) cho thấy ít thay đổi trong tháng. (Xem bảng 1-2)

Trong số những người thất nghiệp, số người mất việc trong thời gian dài đã giảm 236.000 người xuống còn 2,3 triệu người trong tháng 9, nhưng cao hơn 953.000 người so với tháng 2 năm 2020. Số người bị thất nghiệp tạm thời ở mức 1,1 triệu người, thay đổi rất ít trong tháng 9. Con số này đã giảm đáng kể so với mức cao nhất là 18,0 triệu vào tháng 4 năm 2020 nhưng cao hơn mức 374.000 so với tháng 2 năm 2020. Số người trở lại lao động giảm 198.000 người trong tháng 9 xuống còn 2,3 triệu người, sau khi tăng với số lượng tương tự vào tháng 8/2020. 

Số người thất nghiệp dài hạn (những người thất nghiệp từ 27 tuần trở lên) giảm 496.000 người trong tháng 9 xuống còn 2,7 triệu người nhưng cao hơn 1,6 triệu người so với tháng 2 năm 2020. Số người thất nghiệp dài hạn chiếm 34,5% tổng số người thất nghiệp trong tháng 9. Số người thất nghiệp dưới 5 tuần, ở mức 2,2 triệu, thay đổi rất ít. (Xem bảng 3-4.)

Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ít thay đổi ở mức 61,6% vào tháng 9 và duy trì trong phạm vi hẹp từ 61,4 % đến 61,7 phần trăm kể từ tháng 6 năm 2020. Tỷ lệ tham gia thấp hơn 1,7% so với tháng 2 năm 2020. Tỷ lệ việc làm-dân số, ở 58,7%, tăng trong tháng 9, chỉ số này tăng từ mức thấp 51,3% vào tháng 4 năm. (Xem bảng 1.)

Vào tháng 9, số người làm việc bán thời gian vì lý do kinh tế, ở mức 4,5 triệu người, về cơ bản không thay đổi trong tháng thứ hai liên tiếp. Chỉ số cho thấy có 4,4 triệu người thuộc nhóm này vào tháng 2 năm 2020. Những người này có xu hướng thích làm việc toàn thời gian hơn nhưng giờ phải chuyển hướng làm việc bán thời gian vì số giờ làm của họ bị giảm hoặc họ không thể tìm được việc làm toàn thời gian như mong muốn nữa. (Xem bảng 5)

Số người không thuộc lực lượng lao động hiện đang muốn có việc làm là 6,0 triệu người vào tháng 9, ít thay đổi trong tháng nhưng tăng 959.000 người kể từ tháng 2 năm 2020. Những người này không được tính là thất nghiệp vì họ không chủ động tìm việc trong thời gian 4 tuần trước hoặc không thể nhận việc trong thời gian đó. (Xem bảng 1.)

Trong số những người không thuộc lực lượng lao động muốn có việc làm, số người không thuộc lực lượng lao động đã tăng lên 1,7 triệu vào tháng 9, sau khi giảm trong tháng trước. Những cá nhân này mong muốn và sẵn sàng làm việc và đã tìm kiếm một công việc trong vòng 12 tháng trước đó nhưng đã không tìm việc trong 4 tuần trước cuộc khảo sát. Số lượng công nhân chán nản, một nhóm nhỏ những người tin rằng không có việc làm cho họ, là 450.000 trong tháng 9, ít thay đổi so với tháng trước. 

Dữ liệu bổ sung về khảo sát hộ gia đình

Vào tháng 9, 13,2% số người có việc làm phải làm việc từ xa vì đại dịch Covid ít thay đổi so với tháng trước. Đây là những người có việc làm nhưng phải làm việc từ xa hoặc làm việc tại nhà và được trả lương vào một thời điểm nào đó trong 4 tuần vừa rồi do ảnh hưởng của đại dịch.

Vào tháng 9, 5,0 triệu người cho biết họ không thể làm việc vì chủ của họ buộc phải đóng cửa kinh doanh do tình hình đại dịch kéo dài. Nghĩa là họ hoàn toàn không làm việc hoặc làm việc ít giờ hơn trong 4 tuần qua. Con số này giảm so với 5,6 triệu vào tháng Tám. Trong số những người đã mất việc vào tháng 9, 15,5% nhận được ít nhất một số tiền lương từ chủ của họ cho những giờ không làm việc, ít thay đổi so với tháng trước.

Dữ liệu bổ sung này được thu về từ các câu hỏi bổ sung vào cuộc điều tra hộ gia đình bắt đầu vào tháng 5 năm 2020 để giúp đánh giá tác động của đại dịch đối với thị trường lao động. Dữ liệu không được điều chỉnh theo mùa. Bảng với các ước tính từ các câu hỏi bổ sung cho tất cả các tháng có sẵn trực tuyến tại www.bls.gov/cps/effects-of-the-coronavirus-covid-19-pandemic.htm.

Dữ liệu nghiên cứu đặc tính của tổng thể

Tổng số việc làm trong biên chế phi nông nghiệp tăng 194.000 trong tháng 9. Cho đến nay, tăng trưởng việc làm hàng tháng đã đạt trung bình 561.000. Việc làm phi nông nghiệp đã tăng 17,4 triệu kể từ mức đáy ghi nhận gần đây vào tháng 4 năm 2020, nhưng giảm 5,0 triệu, tương đương 3,3%, so với mức trước đại dịch vào tháng 2 năm 2020. Vào tháng 9, lĩnh vực giải trí và khách sạn, trong chuyên môn và dịch vụ kinh doanh, thương mại bán lẻ, vận tải và kho bãi có mức tăng đáng chú ý về việc làm. Việc làm trong lĩnh vực giáo dục công đã giảm trong tháng này. 

Việc làm trong ngành giải trí và khách sạn đã tăng 74.000 trong tháng 9. Việc làm trong các dịch vụ ăn uống và giải khát thay đổi không nhiều trong tháng thứ hai liên tiếp, so với mức tăng trung bình hàng tháng là 197.000 từ tháng Giêng đến tháng Bảy. Việc làm trong lĩnh vực giải trí và khách sạn giảm 1,6 triệu, tương đương 9,4%, kể từ tháng 2 năm 2020.

Các dịch vụ trình độ cao và dịch vụ kinh doanh đã tạo thêm 60.000 việc làm trong tháng Chín. Việc làm tiếp tục gia tăng trong các dịch vụ kiến ​​trúc và kỹ thuật (+15.000), dịch vụ tư vấn quản lý và kỹ thuật (+15.000), thiết kế hệ thống máy tính và các dịch vụ liên quan (+9.000). 

Vào tháng 9, việc làm trong ngành thương mại bán lẻ đã tăng 56.000, sau 2 tháng ít thay đổi. Trong tháng, mức tăng việc làm chủ yếu ghi nhận tại các cửa hàng quần áo và phụ kiện quần áo (+27.000), cửa hàng bách hóa (+16.000), và các cửa hàng vật liệu xây dựng và cung cấp vườn (+16.000). Khoản lãi này được bù đắp một phần từ khoản lỗ từ các cửa hàng thực phẩm và đồ uống (-12.000). Việc làm trong ngành thương mại bán lẻ thấp hơn 202.000 người so với mức của nó vào tháng 2 năm 2020.

Việc làm trong lĩnh vực vận tải và kho bãi đã tăng 47.000 trong tháng 9, cùng với mức tăng trong 2 tháng trước đó. Trong tháng 9, tiếp tục tăng công việc trong các công việc kho bãi và lưu trữ (+16,000), chuyển phát và đưa thư (+13,000), và vận tải hàng không (+10,000). Việc làm trong lĩnh vực vận tải và kho bãi cao hơn 72.000 người so với mức trước đại dịch vào tháng 2 năm 2020.

Việc làm trong ngành thông tin đã tăng 32.000 trong tháng 9. Tăng trưởng trong ngành công nghiệp ghi âm và hình ảnh chuyển động (+14,000); trong các ngành xuất bản, trừ Internet (+11,000); xử lý dữ liệu, lưu trữ và các dịch vụ liên quan (+6,000). Việc làm trong lĩnh vực thông tin đã giảm 108.000 người kể từ tháng 2 năm 2020.

Trong tháng 9, trợ cấp xã hội đã tạo thêm 30.000 việc làm, đáng chú ý là mức tăng trong dịch vụ trông giữ trẻ (+18.000). Việc làm trong lĩnh vực trợ giúp xã hội thấp hơn 204.000 lao động so với tháng 2 năm 2020.

Việc làm trong lĩnh vực sản xuất tăng 26.000 trong tháng 9, với mức tăng trong các sản phẩm kim loại chế tạo (+8.000), máy móc (+6.000), in ấn và các hoạt động liên quan (+4.000). Mức tăng này  bù đắp một phần sự sụt giảm 6.000 xe có động cơ và phụ tùng. Việc làm trong lĩnh vực sản xuất giảm 353.000 người kể từ tháng 2 năm 2020. Việc làm trong lĩnh vực xây dựng đã tăng 22.000 trong tháng 9 nhưng không có nhiều thay đổi trong năm nay. Cùng với đó, việc làm trong lĩnh vực xây dựng thấp hơn 201.000 lao động so với mức tháng 2 năm 2020.

Trong tháng 9, lĩnh vực thương mại bán buôn tăng 17.000 công việc, gần như hoàn toàn nằm trong thành phần hàng hóa tuổi thọ cao (+16.000). Việc làm trong lĩnh vực thương mại bán buôn giảm 159.000 người kể từ tháng 2 năm 2020. Việc làm trong lĩnh vực khai khoáng tiếp tục có xu hướng tăng trong tháng 9 (+5.000), phản ánh sự tăng trưởng trong các hoạt động hỗ trợ khai thác (+4.000). Lĩnh vực khai thác đã tăng 59.000 kể từ mức đáy vào tháng 8 năm 2020 nhưng thấp hơn 93.000 dưới mức đỉnh vào tháng 1 năm 2019.

Lĩnh vực chăm sóc sức khỏe thay đổi rất ít trong tháng 9 (-18.000). Tình trạng thất nghiệp xảy ra tại các cơ sở điều dưỡng, chăm sóc nội trú (-38.000) và bệnh viện (-8.000), trong khi các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cấp cứu tăng thêm việc làm (+28.000). Việc làm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe giảm 524.000 người kể từ tháng 2 năm 2020, theo đó các cơ sở điều dưỡng và chăm sóc nội trú chiếm khoảng 4/5 lượng suy giảm.

Trong tháng 9, việc làm cho thấy ít thay đổi trong các hoạt động tài chính và các dịch vụ khác.

Thu nhập trung bình hàng giờ của tất cả nhân viên trong bảng lương phi nông nghiệp tư nhân đã tăng 19 xu lên 30,85 đô la vào tháng 9, sau mức tăng lớn trong 5 tháng trước đó. Vào tháng 9, thu nhập trung bình theo giờ của các hoạt động sản xuất thuộc khu vực tư nhân đã tăng 14 xu lên 26,15 đô la. Dữ liệu trong những tháng gần đây cho thấy nhu cầu lao động gia tăng cùng với sự phục hồi sau đại dịch có thể gây áp lực tăng lương có các doanh nghiệp. Tuy nhiên, vì thu nhập trung bình theo giờ khác nhau giữa các ngành, các biến động việc làm lớn kể từ tháng 2 năm 2020 làm rối loạn phân tích các xu hướng gần đây về thu nhập trung bình theo giờ. (Xem bảng 6)

Vào tháng 9, tuần làm việc trung bình của tất cả nhân viên trong bảng lương tư nhân đã tăng 0,2 giờ lên 34,8 giờ. Trong lĩnh vực sản xuất, tuần làm việc trung bình không đổi là 40,4 giờ và thời gian làm thêm tăng 0,1 giờ lên 3,3 giờ. Tuần làm việc trung bình của các nhân viên sản xuất và không giám sát trong bảng lương phi nông nghiệp tư nhân đã tăng 0,1 giờ lên 34,2 giờ. 

Thay đổi trong tổng số việc làm trong bảng lương phi nông nghiệp trong tháng 7 đã được điều chỉnh tăng 38.000, từ +1.053.000 lên +1.091.000 và thay đổi cho tháng 8 đã tăng 131.000, từ +235.000 lên +366.000. 

Nguồn: https://www.bls.gov/news.release/pdf/empsit.pdf