Tiềm năng điện gió ngoài khơi của Việt Nam ước tính khoảng 600.000 MW, và nguồn năng lượng này có thể cung cấp tới 12% tổng sản lượng điện quốc gia vào năm 2035…

Việt Nam hiện đang sở hữu một lợi thế rất lớn để khai thác năng lượng ngoài khơi, trong đó có năng lượng gió với bờ biển dài và điều kiện tự nhiên thuận lợi với khoảng hơn 3.000 km bờ biển, trải dài từ Bắc vào Nam. Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), tiềm năng điện gió ngoài khơi của Việt Nam ước tính khoảng 600.000 MW và nguồn năng lượng này có thể cung cấp tới 12% tổng sản lượng điện quốc gia vào năm 2035.

Theo Quy hoạch điện 8 (được phê duyệt vào tháng 5/2023), Việt Nam hướng đến mục tiêu đạt công suất điện gió ngoài khơi khoảng 6.000 MW vào năm 2030, nhằm đáp ứng nhu cầu điện trong nước. Quy mô này có thể được điều chỉnh tăng lên nếu công nghệ phát triển mạnh mẽ, giá điện hợp lý và chi phí truyền tải được tối ưu hóa. Định hướng đến năm 2050, công suất điện gió ngoài khơi có thể đạt từ 70.000 MW đến 91.500 MW, đóng góp đáng kể vào nguồn năng lượng tái tạo của quốc gia.

Việc phát triển nguồn điện gió ngoài khơi không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn tạo ra cơ hội việc làm lớn cho người lao động tại Việt Nam. Theo TS. Huỳnh Đạt Vũ Khoa, Cố vấn cấp cao về Địa kỹ thuật tại Viện Địa kỹ thuật Na Uy (NGI), nếu Việt Nam có thể khai thác 1.000 MW điện gió ngoài khơi, sẽ tạo ra khoảng 9.000 việc làm toàn thời gian. Tuy nhiên, nếu đạt được mục tiêu khai thác 6.000 MW, số lượng việc làm toàn thời gian sẽ lên tới 55.000.

“Khi tận dụng hiệu quả tiềm năng này, Việt Nam sẽ thu được những lợi ích to lớn, không chỉ cho nền kinh tế mà còn cho sự phát triển xã hội”, ông Khoa nhấn mạnh.

Không những thế, chuyên gia còn cho rằng việc phát triển điện gió ngoài khơi không chỉ giúp đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch mà còn mở ra cơ hội xuất khẩu điện sạch sang các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.

Trong đó, Việt Nam có thể tận dụng lợi thế của mình về khai thác nguồn năng lượng điện gió ngoài khơi để cung cấp năng lượng điện gió cho các thị trường như Singapore thông qua hệ thống cáp ngầm dưới biển. Điều này không chỉ nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực mà còn biến đất nước trở thành trung tâm năng lượng tái tạo chiến lược, phục vụ cả nhu cầu nội địa lẫn xuất khẩu.

Phân tích sâu hơn về tiềm năng khai thác nguồn năng lượng điện gió ngoài khơi của Việt Nam, ông Denzel Eades, Giám đốc điều hành Công ty tư vấn quốc tế Pioneer (Singapore), nhấn mạnh một lợi thế lớn khác của Việt Nam là ngành công nghiệp dầu khí đã phát triển mạnh mẽ, mang đến nguồn chuyên môn dồi dào trong việc triển khai các dự án ngoài khơi.

Thêm vào đó, Việt Nam có thể vươn lên trở thành một quốc gia dẫn đầu khu vực trong việc xuất khẩu thiết bị hoặc đào tạo các chuyên gia cho các dự án điện gió ngoài khơi. Những chuyên gia này từ Việt Nam không chỉ có thể tham gia vào các dự án trong khu vực Đông Nam Á mà còn có thể mở rộng ra toàn cầu.

“Đây chính là một cơ hội kép: vừa thúc đẩy phát triển năng lượng, vừa xây dựng chuỗi cung ứng về điện gió mạnh mẽ, từ đó giúp Việt Nam có thể trở thành đối tác chiến lược quan trọng trong thị trường năng lượng gió ngoài khơi”, ông Denzel Eades nhận định.

Mặc dù tiềm năng có sẵn là rất lớn, nhưng so với các nước khác trên thế giới, Việt Nam hiện vẫn đang khá chậm trong việc tìm ra tiếng nói chung giữa các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và chính phủ, từ đó phát triển một mô hình tối ưu và hiệu quả nguồn năng lượng điện gió ngoài khơi này. Điều này đã tạo ra một khoảng cách trong việc định hướng chiến lược phát triển năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo.

Bên cạnh đó, ông Khoa cho rằng Việt Nam vẫn chưa thực hiện tốt trong việc kết nối với năng lực quốc tế trong hoạt động khai thác nguồn tài nguyên điện gió ngoài khơi của mình như kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới.

Chẳng hạn, tại Châu Âu, những quốc gia lớn như: Hà Lan, Đan Mạch, và Đức có tiềm năng mạnh mẽ trong phát triển điện gió, nhưng họ không làm một mình. Thay vào đó, họ đã xây dựng những liên minh chiến lược, và từ đó hình thành các chiến lược phát triển chung. Một ví dụ điển hình là Liên minh Biển Bắc, được thành lập vào năm 2022 bởi bốn quốc gia Bỉ, Hà Lan, Đan Mạch và Đức.

Liên minh này có tham vọng rất rõ ràng là biến khu vực Biển Bắc có thể khai thác công suất điện gió lên đến 150 GW, đủ cung cấp điện cho 150 triệu hộ gia đình vào năm 2050. Nhờ sự liên kết này, các quốc gia trong liên minh không chỉ gia tăng tính kết nối mà còn thúc đẩy ngành điện gió phát triển mạnh mẽ và bền vững. Đây là điều mà Việt Nam vẫn chưa thực hiện tốt, vì vậy việc phát triển và mở rộng hợp tác quốc tế là rất cần thiết.

Theo Tạp chí Kinh tế Việt Nam