Trong 4 tháng đầu năm, xuất khẩu sầu riêng tăng trưởng vượt bậc, đạt khoảng 500 triệu USD, tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Xu hướng năng động này cho thấy tổng kim ngạch xuất khẩu trong năm là 3 tỷ USD.
Nhờ giá trị cao, diện tích trồng sầu riêng đang nhanh chóng mở rộng trong cả nước. Tuy nhiên, sự tăng trưởng không kiểm soát này không phải là không có hậu quả, đặc biệt là về kế hoạch và giá sản xuất.
Khi mùa cao điểm đến gần, giá sầu riêng ở ĐBSCL đã giảm 1/3 so với đầu năm. Sự suy giảm mạnh mẽ này làm nổi bật những tác động tiêu cực của sự phát triển quá nhanh đối với ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ đô la này. Sản xuất quá mức dẫn đến bão hòa thị trường, gây áp lực lên giá cả và gây nguy hiểm cho lợi nhuận của nhà sản xuất.
Những năm gần đây, một hiện tượng đáng chú ý xảy ra ở huyện Châu Thành, tỉnh Bên Tre. Đối mặt với thu nhập bấp bênh từ chôm chôm và sức hấp dẫn của giá sầu riêng cao, nhiều nông dân đã lựa chọn thay thế đồn điền chôm chôm bằng sầu riêng. Việc chuyển đổi quy mô lớn này đã dẫn đến sự gia tăng chóng mặt về diện tích trồng sầu riêng, đạt gần 1.400 ha, tương đương 2/3 mục tiêu đặt ra cho toàn huyện.
Ông Nguyễn Anh Quốc, Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre, nhìn nhận thực trạng này và giải thích: “Huyện đã triển khai hiệu quả quy hoạch phân vùng nông nghiệp để hướng các đồn điền phù hợp nhất với từng vùng.
Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khác nhau như điều kiện khí hậu, nguồn tài chính và đất đai sẵn có, một số nông dân đã tự mình chuyển đổi mảnh đất của mình sang các loại cây trồng khác mà họ cho là có lợi hơn”.
Các chuyên gia đang kêu gọi tăng cường giám sát và xem xét lại quy hoạch để điều chỉnh sự tăng trưởng nhanh chóng của ngành sầu riêng. Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đào tạo nâng cao kỹ năng kiểm tra, giám sát cũng như trang bị cơ sở vật chất đóng gói phù hợp.
Ông Hoàng Trung, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT đề xuất phân tích nhu cầu trong nước và nhu cầu xuất khẩu để điều chỉnh diện tích rừng trồng, đảm bảo lợi nhuận bền vững cho nông dân.
Tóm lại, sự kết hợp giữa sản xuất quá mức, cạnh tranh gia tăng và thực hành nông nghiệp không phù hợp đang làm suy yếu thị trường sầu riêng Việt Nam. Những hành động cụ thể nhằm nâng cao chất lượng, điều tiết sản xuất và tăng cường cơ sở hạ tầng là rất cần thiết để đảm bảo tính bền vững của ngành này.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang thực hiện chiến lược đầy tham vọng nhằm thúc đẩy xuất khẩu sầu riêng Việt Nam. Điều này sẽ hỗ trợ các công ty trong ngành sầu riêng nâng cao kỹ năng và khả năng cạnh tranh, đồng thời sẽ nỗ lực tạo ra sự phối hợp giữa các vùng sản xuất sầu riêng và thị trường xuất khẩu.
Sẽ tích cực đàm phán tiếp cận 22 thị trường mới nhằm đa dạng hóa đầu ra cho sầu riêng Việt Nam. Một bộ tiêu chuẩn quốc gia sẽ được xây dựng để đảm bảo chất lượng vùng trồng và cơ sở đóng gói, từ đó củng cố niềm tin của thị trường nước ngoài… Những biện pháp này nhằm đưa sầu riêng Việt Nam trở thành sản phẩm xuất khẩu tỷ USD.
Theo Le Courrier
