Chuỗi cung ứng (supply chain) là một khái niệm rất quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh và sản xuất. Nó liên quan đến quá trình vận chuyển sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Một chuỗi cung ứng hiệu quả và hiệu suất sẽ giúp cho doanh nghiệp cạnh tranh tốt hơn trên thị trường. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ một sự cố nào xảy ra trong chuỗi cung ứng, thì nó có thể gây ảnh hưởng đến tất cả các bên liên quan, từ nhà sản xuất, đại lý, đến khách hàng cuối cùng.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về khái niệm chuỗi cung ứng, các thành phần và vai trò của nó trong hoạt động kinh doanh và sản xuất của doanh nghiệp.

1. Chuỗi cung ứng là gì?

Chuỗi cung ứng (supply chain) là một hệ thống liên kết các đơn vị kinh doanh từ giai đoạn sản xuất, gia công, đóng gói, phân phối cho đến tiêu dùng cuối cùng. Chuỗi cung ứng bao gồm tất cả các hoạt động và quá trình liên quan đến sản xuất và phân phối sản phẩm từ nguyên vật liệu đến khách hàng cuối cùng. Nó là một mạng lưới các công ty và tổ chức liên kết với nhau để sản xuất và cung cấp hàng hoá và dịch vụ cho khách hàng. Chuỗi cung ứng hiện nay là một trong những khái niệm quan trọng nhất trong ngành kinh doanh và có tầm ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển và cạnh tranh của các doanh nghiệp.

2. Các thành phần trong chuỗi cung ứng

Một chuỗi cung ứng hoàn chỉnh được xây dựng từ nhiều bộ phận khác nhau. Tất cả những bộ phận đó hoạt động cùng nhau để đưa sản phẩm từ nhà cung cấp nguyên liệu thô đến khách hàng cuối cùng. Cụ thể, một chuỗi cung ứng gồm có 5 thành phần cơ bản: nhà cung cấp nguyên liệu thô, nhà sản xuất, nhà phân phối, đại lý bán lẻ và khách hàng.

• Nhà cung cấp nguyên liệu thô: Đây là đơn vị cung cấp nguyên liệu thô để sản xuất sản phẩm hoàn thiện. Nhà cung cấp nguyên liệu thô đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng, vì không có nguyên liệu thô thì không thể sản xuất được sản phẩm cuối cùng.
• Nhà sản xuất: Nhà sản xuất là đơn vị sản xuất sản phẩm hoàn thiện từ nguyên liệu thô được cung cấp bởi nhà cung cấp nguyên liệu thô. Nhà sản xuất đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi nguyên liệu thô thành sản phẩm hoàn thiện.
• Nhà phân phối: Sau khi sản phẩm hoàn thiện được sản xuất, nhà phân phối sẽ đảm nhận việc phân phối sản phẩm này đến các đại lý bán lẻ. Nhà phân phối đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự liên kết giữa nhà sản xuất và đại lý bán lẻ.
• Đại lý bán lẻ: Đây là đơn vị bán sản phẩm hoàn thiện đến khách hàng cuối cùng. Đại lý bán lẻ sẽ mua sản phẩm từ nhà phân phối hoặc nhà sản xuất và bán lẻ cho từng khách hàng. Các đại lý bán lẻ bao gồm các cửa hàng tiện lợi, siêu thị và tạp hóa.
• Khách hàng: Đây là người cuối cùng sử dụng sản phẩm hoàn thiện. Khách hàng có thể mua sản phẩm trực tiếp từ đại lý bán lẻ hoặc qua các kênh bán hàng khác như trực tuyến hoặc trực tiếp từ nhà sản xuất nếu sản phẩm được bán trực tiếp.

3. Vai trò của chuỗi cung ứng

Chuỗi cung ứng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sản xuất kinh doanh bởi nó tạo ra sự liên kết giữa các thành phần khác nhau trong quá trình sản xuất, từ nhà cung cấp nguyên liệu thô cho đến khách hàng cuối cùng.

Chuỗi cung ứng giúp tối ưu hoá quy trình sản xuất và phân phối, giảm thiểu thời gian và chi phí cho các bên liên quan. Nó còn giúp tăng tính linh hoạt trong sản xuất và đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của thị trường. Nếu chuỗi cung ứng được hoạt động hiệu quả, sản phẩm sẽ đến tay khách hàng một cách nhanh chóng, chất lượng cao và giá cả hợp lý.

Ngoài ra, chuỗi cung ứng còn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận. Những phân tích về sự biến động của chuỗi cung ứng có thể giúp các doanh nghiệp đưa ra quyết định thông minh về các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu và phân phối.

Tóm lại, chuỗi cung ứng đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu trong sản xuất kinh doanh. Việc xây dựng và quản lý một chuỗi cung ứng hiệu quả sẽ giúp các doanh nghiệp tối ưu hoá sản xuất, tăng tính cạnh tranh và đạt được mục tiêu kinh doanh.

4. Sơ đồ của chuỗi cung ứng

Chuỗi cung ứng hiện nay thường dựa vào chuỗi cung ứng quốc tế SCOR (Supply – Chain Operations Reference).

SCOR (Supply Chain Operations Reference) là một mô hình quản lý chuỗi cung ứng phổ biến được sử dụng trên toàn thế giới. Nó được thiết kế để cung cấp một khung tài liệu chuẩn cho các doanh nghiệp để quản lý và tối ưu hóa hoạt động của chuỗi cung ứng.

Theo mô hình SCOR, chuỗi cung ứng quốc tế bao gồm bốn phần chính, bao gồm:

1. Plan (Kế hoạch): Đây là bước đầu tiên trong quản lý chuỗi cung ứng quốc tế, nơi các doanh nghiệp phải xác định chiến lược và kế hoạch tổng thể cho việc vận hành chuỗi cung ứng của mình. Điều này bao gồm lập kế hoạch và quản lý các yếu tố như sản xuất, vận chuyển, lưu trữ và phân phối sản phẩm.
2. Source (Nguồn cung): Bước tiếp theo là quản lý các nguồn cung trong chuỗi cung ứng quốc tế. Nó bao gồm các hoạt động liên quan đến việc tìm kiếm, chọn lựa và đàm phán với các nhà cung cấp khác nhau trên toàn cầu để đảm bảo nguồn cung ổn định và chất lượng cao cho chuỗi cung ứng.
3. Make (Sản xuất): Bước thứ ba là sản xuất sản phẩm hoặc dịch vụ tại các nhà máy hoặc trung tâm sản xuất. Điều này bao gồm các hoạt động liên quan đến quản lý sản xuất, quản lý chất lượng và các hoạt động liên quan đến vận hành máy móc, dụng cụ, vật liệu và lao động.
4. Deliver (Vận chuyển): Bước cuối cùng là quản lý các hoạt động vận chuyển, bao gồm lưu trữ, đóng gói, vận chuyển và phân phối sản phẩm cho khách hàng trên toàn thế giới. Điều này bao gồm cả quản lý vận tải và các dịch vụ liên quan đến vận chuyển, bao gồm quản lý đơn hàng, quản lý kho, quản lý dịch vụ khách hàng và quản lý định vị sản phẩm.

5. Vận hành chuỗi cung ứng hiệu quả như thế nào?

Dưới đây là một số lời khuyên để vận hành chuỗi cung ứng sao cho hiệu quả:

1. Thiết lập mối quan hệ hợp tác tốt: Để đảm bảo rằng chuỗi cung ứng hoạt động tốt, các thành viên trong chuỗi cần thiết lập mối quan hệ hợp tác tốt với nhau. Điều này có thể đạt được thông qua việc thiết lập các hợp đồng, thỏa thuận và cam kết giữa các bên.
2. Giám sát và đánh giá: Để chuỗi cung ứng hoạt động tốt, các thành viên cần phải giám sát và đánh giá các hoạt động trong chuỗi. Các tiêu chuẩn và chỉ số đánh giá nên được thiết lập để đo lường hiệu quả của các hoạt động và tìm cách cải thiện chúng.
3. Sử dụng công nghệ thông tin: Công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và vận hành chuỗi cung ứng. Các công nghệ như phần mềm quản lý chuỗi cung ứng, hệ thống định vị vận chuyển và hệ thống quản lý kho có thể giúp tối ưu hóa quá trình vận hành.
4. Tối đa hóa khả năng đáp ứng của chuỗi cung ứng: Tối đa hóa khả năng đáp ứng của chuỗi cung ứng là việc cải thiện khả năng sản xuất và vận chuyển hàng hóa để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Điều này có thể đạt được thông qua việc tối ưu hóa sản xuất, quản lý rủi ro và tăng cường tính linh hoạt của chuỗi cung ứng.
5. Điều chỉnh chuỗi cung ứng để phù hợp với thị trường: Chuỗi cung ứng cần phải điều chỉnh để phù hợp với các thay đổi trên thị trường. Việc này có thể đòi hỏi các thay đổi về sản phẩm, quy trình sản xuất, phân phối và quản lý kho để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và cạnh tranh với các đối thủ trong thị trường.
6. Dự trữ hàng tồn kho hợp lý: Chuỗi cung ứng cần phải đảm bảo dự trữ hàng tồn kho hợp lý để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và giảm thiểu rủi ro trong quá trình vận hành. Tuy nhiên, việc dự trữ hàng tồn kho quá lớn cũng sẽ tốn chi phí và không hiệu quả. Do đó, các doanh nghiệp cần phải tìm cách điều chỉnh việc dự trữ hàng tồn kho sao cho hợp lý và tiết kiệm chi phí.
7. Tập trung vào khách hàng: Cuối cùng, để vận hành chuỗi cung ứng hiệu quả, các doanh nghiệp cần phải tập trung vào khách hàng. Nhu cầu của khách hàng sẽ giúp các doanh nghiệp đưa ra các quyết định về sản xuất, vận chuyển và quản lý kho để đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách tốt nhất.
8. Tóm lại, việc vận hành chuỗi cung ứng sao cho hiệu quả đòi hỏi sự hợp tác giữa các thành viên trong chuỗi, giám sát và đánh giá các hoạt động, sử dụng công nghệ thông tin, tối đa hóa khả năng đáp ứng của chuỗi, điều chỉnh chuỗi phù hợp với thị trường, dự trữ hàng tồn kho hợp lý và tập trung vào khách hàng. Việc áp dụng các lời khuyên này sẽ giúp doanh nghiệp vận hành chuỗi cung ứng một cách hiệu quả và cạnh tranh trong thị trường.

Hy vọng với những thông tin hữu ích trên, sẽ giúp cho bạn và doanh nghiệp có thể hiểu hơn về chuỗi cung ứng và dễ dàng quản lý chuỗi cung ứng của mình sao cho hiệu quả.

Đừng quên theo dõi FBSP để cập nhật thông tin bổ ích nhé!

>>> Tham khảo khóa học: Mini MBA – Quản trị kinh doanh tinh gọn