Sau 4 năm thực hiện Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu đã tăng đáng kể, từ 35 tỷ euro năm 2019 lên hơn 48 tỷ euro vào năm 2023.
Một trong những điểm nổi bật được đánh giá cao nhất là quá trình chủ động cải cách thể chế của Việt Nam nhằm tạo môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi hơn, qua đó tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài, đặc biệt là châu Âu.
Về chủ đề này, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã phỏng vấn ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), về hiệu quả cũng như thách thức trong cách tiếp cận năm thứ 5 thực thi EVFTA hiệp định.
Hiệp định EVFTA có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8 năm 2020, là hiệp định thương mại tự do (FTA) đầu tiên của EU với một quốc gia đang phát triển ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Trong các FTA thế hệ mới, điều quan trọng là đổi mới thể chế để vừa đáp ứng được các điều kiện cao của hiệp định, vừa tạo đà tận dụng tốt các ưu đãi sẵn có.
Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng từ 35,7 tỷ USD năm 2019 lên 43,6 tỷ USD vào năm 2023. Các sản phẩm chủ lực của Việt Nam như sản phẩm điện tử, giày dép, nông sản, thủy sản… đều có mức tăng trưởng mạnh mẽ, đưa Việt Nam trở thành đối tác thương mại quan trọng nhất của EU trong ASEAN.
Trong 4 năm qua, hiệp định EVFTA đã củng cố vị thế của Việt Nam là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư EU. Hơn nữa, EVFTA đã giúp đưa EU lên vị trí thứ 6 trong số các nhà đầu tư FDI lớn nhất vào Việt Nam với 2.450 dự án với tổng vốn đầu tư hơn 28 tỷ euro. Tuy nhiên, quan hệ đầu tư giữa Việt Nam và EU sẽ chỉ phát triển toàn diện nếu Hiệp định Bảo hộ đầu tư EU-Việt Nam (EVIPA) được tất cả các nước thành viên EU phê chuẩn. Cho đến nay, hiệp định này mới chỉ được Việt Nam và khoảng 2/3 thành viên EU phê chuẩn.
Theo ông Lương Hoàng Thái, khi hiệp định có hiệu lực, ngoài những lợi ích mà nó mang lại thì thách thức sẽ không nhỏ. Các công ty sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi gia nhập thị trường này do có nhiều tiêu chuẩn khắt khe liên quan đến chất lượng sản phẩm. Mặc dù được áp dụng cho tất cả các nước nhưng Việt Nam sẽ phải đối mặt với thách thức lớn hơn khi trình độ phát triển thuộc hàng thấp nhất so với các đối tác có FTA với EU trong khu vực.
Hơn nữa, các doanh nghiệp Việt Nam chưa xây dựng được thương hiệu riêng và chưa có chiến lược phù hợp để nâng cao nhận diện tại thị trường EU.
Mặt khác, EU đang xây dựng nhiều quy định mới về lao động và môi trường để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng. Quá trình này sẽ có những tác động nhất định tới khả năng hàng hóa Việt Nam thâm nhập khu vực.
Cuối cùng, hiệp định EVFTA sẽ chỉ thành công nếu Việt Nam và EU thiết lập được chuỗi cung ứng mới và thiết lập mối liên kết chặt chẽ hơn giữa các công ty của cả hai bên.
Để vượt qua những thách thức này, Việt Nam phải tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, mở rộng hoạt động truyền thông về EVFTA và hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong việc hiện đại hóa công nghệ và tăng cường năng lực cạnh tranh.
Theo Le Courrier
