May mắn là tâm lý thị trường dường như đang ổn định dần, trong bối cảnh lượng bán ra vẫn hạn chế và áp lực từ thị trường quốc tế đang giảm. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là cách thức triển khai các giải pháp dài hạn trong thời gian tới, khi vẫn còn nhiều câu hỏi về khả năng cung ứng, sức cầu của người dân và áp lực từ các công ty kinh doanh vàng.
Giá vàng giảm, sức mua vẫn ổn định
Hôm nay (19-6), hơn hai tuần sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bắt đầu bán vàng cho các ngân hàng quốc doanh và SJC để các đơn vị này bán trực tiếp cho người dân, giá bán công bố vẫn là 76,98 triệu đồng/lượng. Mức giá này đã giữ nguyên 10 ngày liên tiếp. Tuy nhiên, thị trường vàng miếng đang có những diễn biến mới trong “cơn sốt” vàng hiện nay.
NHNN đã quyết định bán vàng miếng trực tiếp cho người dân khi giá vàng miếng thương hiệu SJC trong nước đã tăng 22% kể từ đầu năm, đạt mức cao kỷ lục mới 92,4 triệu đồng mỗi lượng vào đầu tháng Năm vừa qua. Điều này đã kéo giãn khoảng cách giữa giá vàng nội địa với giá vàng thế giới lên mức kỷ lục và gây áp lực lên tỷ giá.
Trước tình hình này, vào ngày 19-4, NHNN đã khởi động lại việc bán đấu giá vàng sau 11 năm gián đoạn. Tuy nhiên, “cơn sốt vàng” vẫn tiếp tục sau 9 lần đấu giá, với khoảng 48.000 lượng cung cấp cho các tổ chức tín dụng và công ty trang sức trong nước.
Sau đó, NHNN thay đổi cách bán, cung cấp vàng cho Công ty SJC và 4 ngân hàng quốc doanh là Vietcombank, Vietinbank, BIDV và Agribank để những nơi này trực tiếp bán lại cho người dân. Từ giá bán của NHNN, các đơn vị này sẽ cộng thêm mỗi lượng vàng 1 triệu đồng để bán ra.
Trong tuần đầu tiên bán vàng theo kiểu này, xuất hiện nhiều thách thức mới như lượng người xếp hàng quá đông; phải chờ đợi quá lâu để đến lượt mua hoặc không thể mua; thậm chí có hiện tượng thuê người xếp hàng mua gom vàng với mục tiêu đẩy giá, hưởng chênh lệch, gây bất ổn thị trường và thiệt hại cho nền kinh tế.
Lãnh đạo một ngân hàng quốc doanh cho biết, đa phần người dân đăng ký chỉ mua từ 1-2 lượng trong khi nhiều người có nhu cầu cao hơn. Sau đó, các nhà băng bắt đầu mở cửa bán trực tuyến, giảm hàng dài chờ đợi, nhưng vẫn còn nhiều ý kiến phản ánh rằng rất khó đăng ký và chỉ còn được mua 1 lượng.
Xét theo mục tiêu giảm chênh lệch giá vàng, cách bán trực tiếp này đã phát huy tác dụng khi cung ứng được số lượng lớn hơn so với phương án đấu giá trước đó và thu hẹp đáng kể chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới.
Theo Công ty chứng khoán Maybank, có khoảng 84.000 lượng vàng đã bán ra trong 5 ngày đầu tiên thực hiện bán vàng trực tiếp, so với 48.000 lượng trong 9 cuộc đấu giá trong 14 ngày trước đó. Khoảng cách giá giữa vàng miếng SJC và vàng toàn cầu cũng thu hẹp xuống mức thấp nhất trong 3 năm chỉ còn 6,5 triệu đồng mỗi lượng.
Cần thêm giải pháp dài hạn
Một trong những lý do giúp tâm lý thị trường vàng “bình ổn” hơn là giá vàng thế giới suy yếu. Ngân hàng Nhà Nước Trung Quốc (PBOC), nơi mua vàng nhiều nhất vào năm ngoái, đã không mua thêm trong tháng 5 vừa qua, kết thúc chuỗi 18 tháng liên tục tích lũy kho vàng dự trữ. Khi đó, giá vàng giảm 3,5%.
Sáng nay (ngày 19-6), giá vàng giao ngay trên thị trường thế giới (theo Kitco) xoay quanh mức 2.329 đô la Mỹ/ounce, phục hồi khoảng 1,8% so với mức đáy trong tháng 6. Giá vàng vẫn ở trong xu hướng giảm, khi giảm 2,5% so với mức đỉnh vào cuối tuần đầu tiên của tháng 6, và giảm hơn 4,9% so với mức đỉnh trong tháng Năm.
Ông Nguyễn Thanh Lâm, Giám đốc Nghiên cứu Phân tích, Khối khách hàng cá nhân, Công ty chứng khoán Maybank, cho rằng đây vẫn sẽ là một cuộc chiến khó khăn trong thời gian tới và phụ thuộc rất nhiều vào diễn biến của giá vàng thế giới. Nếu tâm lý kỳ vọng giá vàng thế giới tăng vẫn lớn thì nhu cầu mua vào của người dân vẫn sẽ ở mức cao, đặc biệt khi mức chênh lệch đã thu hẹp.
Mục tiêu của NHNN là giảm mức chênh lệch giữa giá vàng nội địa và giá vàng thế giới chứ không phải là giảm giá vàng miếng. Trong bối cảnh yếu tố giá vàng thế giới là không thể kiểm soát, vấn đề hiện nay là bình ổn tâm lý của người mua vàng nội địa.
Trong bối cảnh nguồn cung vàng ngắn hạn vẫn còn hạn chế và nhiều giải pháp còn mang tính hành chính, hàng loạt chính sách mới về quản lý thị trường vàng cho mục tiêu dài hạn hơn đang được đưa ra thảo luận.
Hồi đầu tháng Sáu, trong cuộc họp về chính sách quản lý thị trường vàng và hướng sửa đổi Nghị định 24/2012, nhiều chuyên gia đề xuất cần sớm triển khai thực thi các chính sách thuế đối với thị trường vàng.
PGS.TS Nguyễn Thị Mùi cho rằng, việc áp dụng các chính sách thuế không chỉ góp phần giảm bớt nhu cầu vàng của một số nhà đầu tư và có thể ảnh hưởng tâm lý người tiêu dùng mà còn đảm bảo công bằng trong hoạt động kinh doanh vàng và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh.
TS. Trương Văn Phước cho rằng, NHNN chỉ nên giữ quyền xuất nhập khẩu vàng, trao lại việc chế biến gia công cho doanh nghiệp hoặc tổ chức tín dụng có điều kiện.
Theo Tạp chí Kinh tế Việt Nam
