Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, quản trị đổi mới đã trở thành yếu tố sống còn đối với mọi tổ chức, doanh nghiệp. Cổng Thông tin Hỗ trợ Doanh nghiệp – Trường Đại học Ngoại thương xin chia sẻ một số góc nhìn về quản trị đổi mới trong thời đại mới.
Bối cảnh mới – Thách thức mới
Thế giới đang chứng kiến sự chuyển đổi nhanh chóng và sâu sắc trên nhiều phương diện:
- Chuyển đổi số toàn diện: Công nghệ AI, IoT, Blockchain, Điện toán đám mây đang định hình lại mọi quy trình kinh doanh truyền thống
- Biến đổi khí hậu và phát triển bền vững: Áp lực tuân thủ các tiêu chuẩn ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) ngày càng tăng
- Biến động địa chính trị và kinh tế: Chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn, làn sóng bảo hộ gia tăng
- Thay đổi hành vi người tiêu dùng: Kỳ vọng cá nhân hóa cao, quan tâm đến giá trị thương hiệu và tác động xã hội
Tại Việt Nam, các doanh nghiệp không chỉ phải đối mặt với những thách thức toàn cầu mà còn với áp lực cạnh tranh nội địa ngày càng gay gắt khi hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Chính vì vậy, quản trị đổi mới không còn là lựa chọn mà là yêu cầu tất yếu.
Quản trị đổi mới – Cốt lõi của khả năng cạnh tranh
Quản trị đổi mới là quá trình thiết kế, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát các hoạt động sáng tạo và áp dụng những ý tưởng, quy trình, sản phẩm hoặc dịch vụ mới nhằm tạo ra giá trị vượt trội. Những yếu tố then chốt của quản trị đổi mới trong thời đại mới bao gồm:
1. Chiến lược đổi mới có tầm nhìn xa
Doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược đổi mới dựa trên hiểu biết sâu sắc về thị trường, công nghệ và xu hướng tương lai. Chiến lược này cần được lồng ghép vào tầm nhìn và sứ mệnh của tổ chức, không phải là hoạt động riêng biệt hay nhất thời.
2. Văn hóa đổi mới
Xây dựng môi trường làm việc khuyến khích sáng tạo, chấp nhận rủi ro có tính toán và học hỏi từ thất bại. Văn hóa đổi mới cần được lan tỏa từ lãnh đạo cao nhất đến mọi thành viên trong tổ chức.
3. Quy trình đổi mới có hệ thống
Thiết lập quy trình rõ ràng để phát hiện cơ hội, phát triển ý tưởng, thử nghiệm nhanh và triển khai hiệu quả. Áp dụng phương pháp tiếp cận linh hoạt (Agile) và tư duy thiết kế (Design Thinking) để gia tăng tốc độ và hiệu quả của đổi mới.
4. Hệ sinh thái đổi mới mở
Không giới hạn đổi mới trong nội bộ tổ chức mà mở rộng hợp tác với đối tác, khách hàng, viện nghiên cứu và thậm chí đối thủ cạnh tranh. Đổi mới mở (Open Innovation) đang trở thành xu hướng mạnh mẽ giúp tận dụng trí tuệ tập thể và nguồn lực đa dạng.
5. Công nghệ hỗ trợ đổi mới
Ứng dụng các công nghệ số như AI, Big Data Analytics không chỉ là đối tượng của đổi mới mà còn là công cụ hỗ trợ đắc lực cho quá trình đổi mới. Các nền tảng quản lý đổi mới số giúp thu thập ý tưởng, đánh giá và triển khai nhanh chóng hơn.
6. Quản trị rủi ro trong đổi mới
Xây dựng khung quản trị rủi ro linh hoạt, giúp cân bằng giữa khuyến khích sáng tạo và kiểm soát rủi ro. Phương pháp “thất bại nhanh, học hỏi nhanh” (fail fast, learn fast) giúp giảm thiểu tổn thất và tối ưu hóa nguồn lực.
7. Đo lường và đánh giá đổi mới
Thiết lập các chỉ số đo lường hiệu quả đổi mới không chỉ về mặt tài chính mà còn về tác động chiến lược dài hạn. Đánh giá liên tục và điều chỉnh kịp thời chiến lược đổi mới.
Mô hình quản trị đổi mới hiệu quả cho doanh nghiệp Việt Nam
Dựa trên những xu hướng và yếu tố then chốt nêu trên, Cổng Thông tin Hỗ trợ Doanh nghiệp – Trường Đại học Ngoại thương đề xuất mô hình quản trị đổi mới phù hợp với bối cảnh Việt Nam:
Mô hình 3 lớp:
Lớp 1 – Nền tảng: Xây dựng văn hóa đổi mới và phát triển năng lực đổi mới cho mọi thành viên trong tổ chức.
Lớp 2 – Hệ thống: Thiết lập cơ chế và quy trình đổi mới rõ ràng, linh hoạt. Phát triển hạ tầng công nghệ số hỗ trợ đổi mới.
Lớp 3 – Chiến lược: Tích hợp đổi mới vào tầm nhìn và chiến lược phát triển của doanh nghiệp, gắn kết với mục tiêu kinh doanh và lợi thế cạnh tranh.
5 nguyên tắc triển khai:
- Lãnh đạo dẫn dắt: Cam kết mạnh mẽ từ lãnh đạo cấp cao, tạo tầm nhìn và cung cấp nguồn lực cần thiết cho đổi mới.
- Linh hoạt thích ứng: Sẵn sàng điều chỉnh chiến lược và quy trình đổi mới theo biến động của môi trường kinh doanh.
- Học hỏi liên tục: Xây dựng cơ chế học hỏi từ thành công và thất bại, từ đối thủ và đối tác.
- Khách hàng trung tâm: Đặt nhu cầu và trải nghiệm khách hàng làm trung tâm của mọi nỗ lực đổi mới.
- Đổi mới toàn diện: Không giới hạn đổi mới trong sản phẩm mà mở rộng ra mô hình kinh doanh, quy trình, trải nghiệm khách hàng và chuỗi giá trị.
Bài học từ các doanh nghiệp đổi mới thành công
Tập đoàn Vingroup
Từ một doanh nghiệp bất động sản, Vingroup đã chuyển mình thành tập đoàn đa ngành với những bước đột phá trong lĩnh vực công nghệ, ô tô điện và giáo dục. Chiến lược đổi mới của Vingroup tập trung vào:
- Đầu tư mạnh mẽ vào R&D và chuyển giao công nghệ
- Xây dựng hệ sinh thái sản phẩm và dịch vụ có tính liên kết cao
- Hợp tác quốc tế để tiếp cận công nghệ tiên tiến
- Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua VinUni và các chương trình đào tạo
Viettel
Từ một doanh nghiệp viễn thông quân đội, Viettel đã trở thành tập đoàn công nghệ hàng đầu với sự hiện diện tại nhiều quốc gia. Mô hình quản trị đổi mới của Viettel nổi bật với:
- Văn hóa “Dám nghĩ, dám làm” được thấm nhuần từ lãnh đạo đến nhân viên
- Đầu tư phát triển công nghệ lõi thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nước ngoài
- Cơ chế phân quyền cao và khuyến khích sáng tạo từ cơ sở
- Chiến lược đi tắt đón đầu, nhanh chóng áp dụng công nghệ mới nhất
Vai trò hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức giáo dục
Quản trị đổi mới trong doanh nghiệp cần được hỗ trợ bởi một hệ sinh thái thuận lợi, trong đó Chính phủ và các tổ chức giáo dục đóng vai trò quan trọng:
Chính phủ:
- Hoàn thiện khung pháp lý để thúc đẩy đổi mới, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ
- Cung cấp ưu đãi tài chính và thuế cho hoạt động R&D và đổi mới
- Đầu tư vào hạ tầng số và kết nối
- Thúc đẩy hợp tác công-tư trong các dự án đổi mới lớn
Các tổ chức giáo dục:
- Đào tạo nguồn nhân lực với tư duy đổi mới và kỹ năng số
- Tăng cường liên kết giữa nghiên cứu học thuật và ứng dụng thực tiễn
- Phát triển các chương trình đào tạo về quản trị đổi mới
- Xây dựng các trung tâm ươm tạo và thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới
Kết luận
Quản trị đổi mới trong thời đại mới không chỉ là chiến lược kinh doanh mà đã trở thành năng lực sống còn của mọi tổ chức. Doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động xây dựng và tăng cường năng lực quản trị đổi mới để không chỉ tồn tại mà còn phát triển bền vững trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt.
Cổng Thông tin Hỗ trợ Doanh nghiệp – Trường Đại học Ngoại thương cam kết đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trong hành trình xây dựng và nâng cao năng lực quản trị đổi mới thông qua các hoạt động chia sẻ thông tin, kết nối nguồn lực và hỗ trợ chuyên môn.
📢 ĐĂNG KÝ NGAY HỘI THẢO “ADAPTIVE LEADERSHIP: QUẢN TRỊ ĐỔI MỚI TRONG THỜI ĐẠI BIẾN ĐỘNG” – Cơ hội hiếm có để nắm bắt công cụ lãnh đạo thích ứng từ chuyên gia hàng đầu, khám phá chiến lược đổi mới thành công và kết nối với cộng đồng lãnh đạo doanh nghiệp tiên phong!